ارزیابی وزوز گوش
برای ارزیابی و درمان وزوز گوش ابتدا باید نوع وزوز گوش و علت آن را تشخیص داده و راه حل‌های ممکن برای درمان آن را بررسی کنیم. وزوز گوش صدایی است که منشاء خارجی ندارد و از مشکلات شایعی است که از هر 5 نفر یک نفر به آن مبتلا می‌شود. فرد شنیدن صداهایی مثل زنگ زدن، وِزوِز کردن یا سوت کشیدن مداوم در گوش خود احساس می‌کند. اما وزوز فقط شامل صداهایی مثل صدای سوت نیست و صداهای دیگری مثل صدای غرش، صدای وزوز مشابه صدای حشرات و صدای هیس را نیز شامل می‌شود. به چنین صداهایی وزوز گوش(Tinnitus) می‌گویند. وزوز گوش خود یک بیماری محسوب نمی‌شود اما نشاندهنده وجود یک بیماری یا مشکل می‌باشد.
ارزیابی وزوز گوش
برای ارزیابی و درمان وزوز گوش ابتدا باید نوع وزوز گوش و علت آن را تشخیص داده و راه حل‌های ممکن برای درمان آن را بررسی کنیم. وزوز گوش صدایی است که منشاء خارجی ندارد و از مشکلات شایعی است که از هر 5 نفر یک نفر به آن مبتلا می‌شود. فرد شنیدن صداهایی مثل زنگ زدن، وِزوِز کردن یا سوت کشیدن مداوم در گوش خود احساس می‌کند. اما وزوز فقط شامل صداهایی مثل صدای سوت نیست و صداهای دیگری مثل صدای غرش، صدای وزوز مشابه صدای حشرات و صدای هیس را نیز شامل می‌شود. به چنین صداهایی وزوز گوش(Tinnitus) می‌گویند. وزوز گوش خود یک بیماری محسوب نمی‌شود اما نشاندهنده وجود یک بیماری یا مشکل می‌باشد.
انواع
وزوز گوش
وزوز گوش انواع مختلفی دارد که می‌تواند در هر نقطه‌ای از سر، در یک یا هر دو گوش شنیده شود و ممکن است همواره وجود داشته باشد. هنگام وزوز گوش، فرد دیگری جز شما صداها را نمی‌شنود چون صدا از منبع خارجی تولید نمی‌شود. وزوز گوش یا سوت کشیدن گوش ممکن است متناوب یا پیوسته و بلندی صدای وزوز متغیر باشد. علاوه بر این وقتی سر و صدا و نویزهای محیطی کم و محیط ساکت است، اغلب وزوز گوش بدتر و بیشتر می‌شود. بنابراین ممکن است فرد در محیط ساکت یا شب‌ها هنگام خواب آن را بیشتر بشنود.
علت وزوز گوش چیست؟
بیماری‌های مختلفی می‌توانند باعث بروز وزوز گوش شوند اما شایع‌ترین آن‌ها در معرض سروصدای بلند قرارگرفتن به مدت طولانی است. افرادی مثل نجارها، خلبان‌ها، موزیسین‌های راک، کارگران حفاری، آهنگرها، صافکارها، تراشکارها و افرادی که با دستگاه‌های چمن‌زنی، اره‌های موتوری و اسلحه کار می‌کنند یا زمان طولانی به موسیقی با صدای بلند گوش می‌دهند، در معرض ابتلا به وزوز گوش قرار دارند.
سایر دلایل وزوز گوش
- کم شنوایی
- در معرض صدای بلند قرار گرفتن
- ضربه به سر
- پیرگوشی
- افراد سیگاری
- عفونت گوش داخلی
- عفونت گوش میانی
- بیماری های قلبی
- بیماری هایی مثل اتواسکلروز و منیر
- عوارض جانبی بعضی داروها مثل آسپرین
- جرم گوش
- تیروئید
- فشار خون
- دیابت
- کم خونی
- مشکلات سر و گردن
- پارگی پرده گوش
- استرس بیش از حد
- تومور های عصب شنوایی
- ضربه روحی و عاطفی
تشخیص وزوز گوش چگونه انجام می‌شود؟
اگر وزوز گوش یا صدایی که در گوش شنیده می‌شود از 3 روز بیشتر طول کشید فرد باید به کلینیک شنوایی مراجعه کند.
ابتدا یک تاریخچه‌گیری کامل از فرد انجام و سوالاتی درباره وزوز گوش او، بیماری‌ها و داروهای مصرفی پرسیده می‌شود. سپس با انجام اتوسکوپی جهت اطمینان از سلامت مجرای شنوایی خارجی، انجام تست تیمپانومتری و ارزیابی گوش میانی، انجام ادیومتری و ارزیابی آستانه‌های شنوایی و تعیین میزان کم‌شنوایی یک معاینه کامل از فرد صورت می‌گیرد. انجام تست ارزیابی وزوز گوش اطلاعات مفیدی در مورد نوع صدای وزوز، فرکانس، بلندی وزوز و روش درمان آن برای شنوایی‌شناسان فراهم می‌کند. در بعضی مواقع برای اطمینان از نبودن آسیب در گوش داخلی، تومور، اختلالات عروق خونی و ناهنجاری‌های دیگر، انجام MRI و سی‌تی‌اسکن نیز توصیه می‌شود. ارزیابی و درمان وزوز گوش در دلآوا سمعک با جدیدترین دستگاه‌ها و روش‌های نوین انجام می‌شود.
راه درمان وزوز گوش چیست؟
ارزیابی و درمان وزوز گوش نیاز به تشخیص علت آن دارد. بعد از تشخیص علت وزوز، درمان آن بر اساس روش های مختلف موجود و مناسب ترین روش برای فرد انجام می شود.
دارو درمانی
سمعک
دستگاه پوشاننده صدا
بازآموزی
ویتامین ها
کاهش استرس
درمان وزوز گوش با دارو
دارو درمانی می‌تواند باعث کمتر شدن وزوز گوش شود. داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب شامل زاناکس، آمپیتریپیتیلین و نورتریپتلین در برخی بیماران صدای وزو گوش را کاهش می‌دهند. اما برای همه بیماران این داروها موثر نیستند و عوارض آن نیز گاها طاقت‌فرسا است. برخی از عوارض این داروها شامل تهوع، خستگی و ضعف، تار شدن بینایی، یبوست و تغییر سبک زندگی است.
سمعک مخصوص وزوز گوش
بیشتر افراد همراه وزوز گوش مبتلا به کم‌شنوایی نیز هستند. استفاده از سمعک علاوه بر اینکه باعث جبران کم‌شنوایی و بهترشدن آن می‌شود، باعث حذف و یا کاهش شدت وزوز گوش نیز می‌شود. سمعک صدای محیط را تقویت می‌کند و باعث پوشش و عدم شنیدن صدای وزوز توسط کاربر سمعک می‌شود. علاوه بر این، سمعک باعث بوجود آمدن تغییرات نوروپلاستیک در مغز فرد شده و در نتیجه باعث کاهش یا حذف درک وزوز در مغز می‌شود.
دستگاه‌های پوشاننده وزوز گوش
وسایل پوشاننده وزوز گوش، دستگاه‌هایی هستند که صداهای ملایم و خوشایندی را تولید می‌کنند که باعث پوشش صدای وزوز و پرت شدن حواس فرد به صدای وزوز می‌شود. ظاهر این وسایل شبیه سمعک می‌باشد و درون گوش قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها می‌توانند صداهای مختلفی تولید کنند.
درمان وزوز به روش بازآموزی
درمان وزوز گوش به روش بازآموزی (TRT) به توانایی مغز در عادت‌پذیری به سیگنال بستگی دارد. طوری که وزوز گوش در سطح ضمیر ناخودآگاه فیلتر شود و به سطح درک آگاهانه نرسد. درمان وزوز به روش بازآموزی دو قسمت دارد:1-فرد مبتلا به وزوز گوش از طریق مولدهای صدا هر جا که می‌رود به برخی از صداهای خنثی گوش می‌دهد. 2-فرد مبتلا به وزوز گوش در جلسات مشاوره شرکت می‌کند.این روش درمانی وزوز گوش 12 الی 24 ماه طول می‌کشد و احتمال موفقیت با این روش بسیار بالاست.
درمان وزوز با تحریکات الکتریکی
در روش درمان وزوز گوش با تحریکات الکتریکی، به وسیله الکترودهایی بر روی سر و در داخل گوش قرار داده می‌شوند ولتاژی در شدت مناسب ارائه می‌شود. این کار باعث تحریک عصب شنوایی و از بین رفتن وزوز گوش در فردخواهد شد. انجام تحریکات الکتریکی به شرایط وزوز بستگی دارد و در چند جلسه انجام می‌شود. استفاده از وسیله صدا درمانی مثل سمعک برای وزوز گوش در درمان آن تاثیر بیشتری دارد.
درمان وزوز گوش با دارو
دارو درمانی می‌تواند باعث کمتر شدن وزوز گوش شود. داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب شامل زاناکس، آمپیتریپیتیلین و نورتریپتلین در برخی بیماران صدای وزو گوش را کاهش می‌دهند. اما برای همه بیماران این داروها موثر نیستند و عوارض آن نیز گاها طاقت‌فرسا است. برخی از عوارض این داروها شامل تهوع، خستگی و ضعف، تار شدن بینایی، یبوست و تغییر سبک زندگی است.
سمعک مخصوص وزوز گوش
بیشتر افراد همراه وزوز گوش مبتلا به کم‌شنوایی نیز هستند. استفاده از سمعک علاوه بر اینکه باعث جبران کم‌شنوایی و بهترشدن آن می‌شود، باعث حذف و یا کاهش شدت وزوز گوش نیز می‌شود. سمعک صدای محیط را تقویت می‌کند و باعث پوشش و عدم شنیدن صدای وزوز توسط کاربر سمعک می‌شود. علاوه بر این، سمعک باعث بوجود آمدن تغییرات نوروپلاستیک در مغز فرد شده و در نتیجه باعث کاهش یا حذف درک وزوز در مغز می‌شود.
دستگاه‌های پوشاننده وزوز گوش
وسایل پوشاننده وزوز گوش، دستگاه‌هایی هستند که صداهای ملایم و خوشایندی را تولید می‌کنند که باعث پوشش صدای وزوز و پرت شدن حواس فرد به صدای وزوز می‌شود. ظاهر این وسایل شبیه سمعک می‌باشد و درون گوش قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها می‌توانند صداهای مختلفی تولید کنند.
درمان وزوز به روش بازآموزی
درمان وزوز گوش به روش بازآموزی (TRT) به توانایی مغز در عادت‌پذیری به سیگنال بستگی دارد. طوری که وزوز گوش در سطح ضمیر ناخودآگاه فیلتر شود و به سطح درک آگاهانه نرسد. درمان وزوز به روش بازآموزی دو قسمت دارد:1-فرد مبتلا به وزوز گوش از طریق مولدهای صدا هر جا که می‌رود به برخی از صداهای خنثی گوش می‌دهد. 2-فرد مبتلا به وزوز گوش در جلسات مشاوره شرکت می‌کند.این روش درمانی وزوز گوش 12 الی 24 ماه طول می‌کشد و احتمال موفقیت با این روش بسیار بالاست.
درمان وزوز با تحریکات الکتریکی
در روش درمان وزوز گوش با تحریکات الکتریکی، به وسیله الکترودهایی بر روی سر و در داخل گوش قرار داده می‌شوند ولتاژی در شدت مناسب ارائه می‌شود. این کار باعث تحریک عصب شنوایی و از بین رفتن وزوز گوش در فردخواهد شد. انجام تحریکات الکتریکی به شرایط وزوز بستگی دارد و در چند جلسه انجام می‌شود. استفاده از وسیله صدا درمانی مثل سمعک برای وزوز گوش در درمان آن تاثیر بیشتری دارد.
راههای پیشگیری از وزوز گوش چیست؟
پس از اینکه وزوز گوش تشخیص داده شد راههای پیشگیری از آن باید انجام شود.
- در محیط‌های کار پرسروصدا از محافظ گوش ،قالب ضدصوت یا هدفون استفاده کنید.
- از گوش دادن به صداهای بلند دوری کنید.صدای تلوزیون، رادیو و مزیک را بیش از حد بلند نکنید.
- تا جای ممکن از داروهایی مثل داروهای اتوتوکسیک که باعث وزوز گوش می‌شوند اجتناب کنید و از پزشک درخواست کنید درصورت امکان با داروی دیگری جایگزین کند.
سوالات رایج
پرتکرار ترین سوالات شما درباره وزوز گوش
برای درمان وزوز گوش باید علت وزوز گوش و نوع آن مشخص شود. وزوز گوش درمان قطعی ندارد ولی با درمان علت اصلی، معمولا وزوز کاهش می‌یابد یا از بین می‌رود.
وزوز گوش معمولا با کم‌شنوایی ارتباط دارد. افراد کم شنوا ممکن است وزوز گوش داشته باشند، ولی وزوز گوش سبب ناشنوایی نمی‌شود. حتی در بعضی مواقع افرادی که وزوز گوش دارند شنوایی آن‌ها نرمال است.
در بیشتر مواقع وزوز گوش خطرناک نیست و بعد از مدتی برطرف می‌شود. اما در بعضی موارد و علائم خاص ممکن است نشاندهنده یک بیماره زمینه‌ای جدی باشد که باید به فرد هشدار داده شود تا پیگیری‌های پزشکی لازم را انجام دهد.
دراکثر موارد وزوز گوش با کم شنوایی اتفاق می‌افتد و در موارد کمی وزوز گوش همراه با سرگیجه است. وزوز گوش و سرگیجه می‌تواند از علائم بیماری‌هایی مانند منییر یا تومور عصب شنوایی باشد، در صورت بروز این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید.
در بیشترمواقع وزوز گوش یک درمان قطعی و دائمی ندارد و باید درمرحله اول منشا آن مشخص شود. اگر منشا آن قابل درمان باشد ممکن است وزوز برطرف شود. در اکثر موارد وقتی فرد دچار کم شنوایی است ممکن است وزوز گوش دائمی باشد.
معمولا کم شنوایی ناشی از افزایش سن باعث وزوز گوش می‌شود. علل دیگر وزوز گوش مشکل در گردش خون، قرار گرفتن در معرض صدای بلند، جرم گوش، تغییرات استخوان گوش، بیماری منییر یا مشکلات سر و گردن می‌باشد.
در بیشتر افراد وزوز گوش ناشی از کم‌شنوایی آن‌ها می‌باشد. در این افراد استفاده از سمعک برای وزوز گوش بسیار خوب است زیرا سمعک با تقویت صدا سبب می‌شود به مرور وزوز گوش فرد کاهش پیدا کند.
برای درمان وزوز گوش باید به پزشک گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. وزوز گوش به ندرت نشانه یک بیماری جدی می‌باشد ولی درصورتی که سبب اختلال در خواب یا زندگی شما شده باید به پزشک مراجعه کنید.
برای درمان وزوز گوش باید بیماری زمینه‌ای آن مشخص شود. وزوز گوش درمان قطعی ندارد ولی روش هایی برای بهبود کیفیت زندگی و تا حدی برطرف شدن وزوز گوش وجود دارد. نوع درمان با توجه به شدت عارضه و علت آن متفاوت است.
برای وزوز گوش ویتامین های C و A،E و منیزیم و دیگر مواد معدنی می‌تواند مفید باشد. همچنین ویتامینB12 که نقش محافظتی عصب را دارد کمک کننده است. نقص ویتامین D و B12 و زینک با وزوز گوش مرتبط می‌باشد.